दीर्घावधी पूर्वानुमान (LRF) विभाग

आज्ञापत्र

(i) देशासाठी कार्यरत विस्तारित आणि दीर्घावधी पूर्वानुमान तयार करणे आणि जारी करणे.

(ii) देशभरातील ग्रिड पॉइंट पर्जन्य डेटा: दोन भिन्न उच्च रिझोल्यूशन स्पेसियल ग्रिडवर दैनिक ग्रिड पॉइंट पर्जन्य डेटा तयार करतोs (1oX 1o and 0.5oX 0.5o). या आकडेवारीच्या आधारे तयार केलेले दैनंदिन, मासिक आणि मोसमी पावसाचे नकाशे IMD, पुणे वेबसाइटवर उपलब्ध आहेत (www.imdpune.gov.in).

अतिरिक्त क्रियाकलाप:

(i) वातावरणीय सामान्य अभिसरण मॉडेलवर आधारित प्रायोगिक गतिशील पूर्वानुमान प्रणाली: मूळतः प्रायोगिक हवामान पूर्वानुमान केंद्र (ECPC), Scripps Institute of Oceanography, USA येथे विकसित केलेले हंगामी पूर्वानुमान मॉडेल (SFM) यासाठी वापरले जाते. सध्या नैऋत्य मोसमी हंगामासाठी मासिक आणि हंगामी पावसाचा पूर्वानुमान तयार करण्यासाठी डायनॅमिकल पूर्वानुमान प्रणाली वापरली जाते.

(ii) दोन भिन्न उच्च रिझोल्यूशन स्पेसियल ग्रिड्स (1oX1o and 0.5oX 0.5o) वर देशभरातील दैनिक ग्रिड पॉइंट पर्जन्यमान डेटा आवश्यक वापरकर्ते आणि संशोधकांना पुरवले जातात. 1oX 1o ग्रिडवर दैनिक ग्रिड पॉइंट डेटा 1951 पासून उपलब्ध आहे आणि तो 0.5oX 0.5o वर उपलब्ध आहे 1971 पासून उपलब्ध आहे.

(iii) सर्व IMD, ऑपरेशनल, रिसर्च आणि प्रशासकीय क्रियाकलापांसाठी कार्यालयांसाठी इंटरनेट सुविधांची तरतूद आणि नियमित अपग्रेडेशन.

संशोधन आणि विकास

(i) खालील विषयांवर संशोधन करा:

a) भारतीय क्षेत्रासाठी हवामान परिवर्तनशीलता आणि अंदाज अभ्यास

b) दीर्घ श्रेणी आणि विस्तारित श्रेणीच्या अंदाजासाठी प्रायोगिक मॉडेल्सचा विकास.

c) डायनॅमिकल मॉडेल्स वापरून संवेदनशीलता अभ्यास

d) कपल मॉडेलिंग

e) डायनॅमिकल मॉडेल सिम्युलेशनच्या सांख्यिकीय डाउनस्केलिंग आणि रिकॅलिब्रेशनवर आधारित लहान प्रदेशांवर (उपविभागाच्या प्रमाणात) पावसाचे प्रायोगिक अंदाज.

f) मान्सूनवर ENSO, MJO आणि IOD चा प्रभाव.


(ii) मान्सून आणि इतर संबंधित हवामान घटनांवरील संशोधन अहवाल प्रकाशित करते.

(iii) उच्च रिझोल्यूशन ग्रिड केलेल्या दैनंदिन पावसाची तयारी

भविष्यातील योजना/आधुनिकीकरण इ.

i. विद्यमान ऑपरेशनल मॉडेल्समध्ये सुधारणा

ii. सर्व ऋतूंसाठी (तापमान आणि पाऊस दोन्हीसाठी) डायनॅमिकल मॉडेल अंदाज प्रणाली विकसित करणे.

iii.आंतरराष्‍ट्रीय आणि राष्‍ट्रीय सहकार्याचा वापर करून संयुक्‍त मॉडेल प्रणालीची स्‍थापना करा.

iv. सांख्यिकीय डाउनस्केलिंग आणि रिकॅलिब्रेशन तंत्रांचा वापर करून लहान प्रदेशांवर (जिल्हा/उपविभागानुसार) अंदाज.

v. मोसमी पावसाच्या आंतर-हंगामी बदलासाठी परिचालन अंदाज प्रणालीचा विकास.

vi. संपूर्ण दक्षिण आशियामध्ये LRF सेवांचा विस्तार करा.

vii. अतिशय उच्च रिझोल्यूशनच्या अवकाशीय ग्रिडवर दैनंदिन पावसाचा विकास 0.25oX 0.25o

प्रमुख कार्यक्रमांचे वार्षिक कॅलेंडर, सेमिनार, वापरकर्ते परस्परसंवाद प्रशिक्षण:

LRF विभागाकडून विविध ऑपरेशनल/प्रायोगिक लांब पल्ल्याचा अंदाज/आउटलुक जारी करण्यासाठी तात्पुरते वार्षिक वेळापत्रक खाली दिले आहे:

अनु क्रमांक जारी करण्यात येणार असल्याचा पूर्वानुमानसमस्येची तात्पुरती वेळ
1 हंगामाचा पहिला टप्पा पूर्वानुमान (जून-सप्टेंबर) संपूर्ण देशभरात पावसाचा पूर्वानुमान मध्य एप्रिल
2 केरळमध्ये मान्सून सुरू झाल्याची तारीख 15 मे च्या सुमारास
3 पहिल्या टप्प्यातील पूर्वानुमान, जुलै आणि ऑगस्ट महिन्यांसाठी संपूर्ण देशभरातील मासिक पावसाचा पूर्वानुमान आणि देशाच्या चार भौगोलिक प्रदेशांवरील हंगामातील पावसाचा पूर्वानुमान यांचा समावेश असलेला दुसरा टप्पा पूर्वानुमान जूनचा पहिला आठवडा
4 मध्य मान्सून पुनरावलोकन आणि हंगामाच्या दुसऱ्या सहामाहीसाठी आउटलुक (ऑगस्ट-सप्टेंबर) जुलैचा शेवटचा आठवडा
5 संपूर्ण देशभरात सप्टेंबरच्या पावसाचा पूर्वानुमान ऑगस्टचा शेवटचा आठवडा
6 2010 नैऋत्य मान्सूनसाठी हंगामाच्या समाप्तीचा अहवाल ऑक्टोबरच्या पहिल्या सहामाहीत
7 दक्षिण द्वीपकल्पासाठी पूर्व मान्सून हंगाम (ऑक्टोबर ते डिसेंबर) पाऊस सप्टेंबरचा शेवट
8 हिवाळी हंगाम (जानेवारी-मार्च) उत्तर भारतात पर्जन्यवृष्टी डिसेंबरचा शेवट
9 दक्षिण द्वीपकल्पासाठी पूर्वोत्तर मान्सून हंगाम (ऑक्टोबर ते डिसेंबर) पावसाची पडताळणी. जानेवारीच्या पहिल्या सहामाहीत
10 उत्तर भारतातील हिवाळी हंगाम (जानेवारी-मार्च) पर्जन्यवृष्टीची पडताळणी. एप्रिलच्या पहिल्या सहामाहीत

संस्था आकृती

विभागातील विविध क्रियाकलाप दर्शविणारा LRF विभागाचा योजनाबद्ध आकृती खाली दिला आहे:
File not found